Nadchodzący rok szkolny 2025/2026 przynosi wiele zmian, które będą miały istotny wpływ na organizację i przebieg edukacji w Polsce. Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) ogłosiło program „Reforma26. Kompas Jutra”, który niesie ze sobą zarówno nowe przedmioty, jak i zmiany w programach nauczania. Wśród zapowiadanych innowacji znajdują się również modyfikacje dotyczące egzaminów oraz wychowania fizycznego. Zmiany te wywołują mieszane reakcje wśród rodziców, nauczycieli i uczniów, budząc zarówno nadzieję na poprawę jakości edukacji, jak i obawy związane z ich praktycznym wdrożeniem.

Nowe przedmioty jako odpowiedź na współczesne wyzwania

W ramach nowego programu edukacyjnego w szkołach ponadpodstawowych pojawi się edukacja obywatelska, mająca na celu kształtowanie postaw obywatelskich i zwiększenie świadomości społecznej wśród młodzieży. Wprowadzenie tego przedmiotu jest częścią szerszej strategii MEN, która ma za zadanie nie tylko edukować, ale i przygotowywać młodych ludzi do świadomego udziału w życiu społecznym i politycznym kraju.

Z kolei w szkołach podstawowych, zamiast dotychczasowego „wychowania do życia w rodzinie”, wprowadza się edukację zdrowotną. Ten przedmiot ma za zadanie promowanie zdrowego stylu życia oraz upowszechnianie wiedzy o zdrowiu fizycznym i psychicznym. Rodzice mają możliwość rezygnacji z tego przedmiotu, co w niektórych regionach, zwłaszcza w Podlasiu, prowadzi do sporadycznego jego realizowania.

Praktyczne podejście do nauk przyrodniczych

Od września 2026 roku lekcje przyrody w szkołach podstawowych będą realizowane w formie trzygodzinnych bloków. Dzięki tej zmianie uczniowie zyskają szansę na praktyczne doświadczenia, takie jak eksperymenty i badania terenowe, co ma na celu zwiększenie ich zaangażowania i zainteresowania przedmiotem. Mimo zapewnień MEN o dobrym przygotowaniu reformy, Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) wyraża obawy o potencjalne redukcje etatów w mniejszych placówkach, które mogą nie dysponować odpowiednią infrastrukturą.

Ewolucja programów religii i wychowania fizycznego

Zmiany dotkną również lekcji religii, które od przyszłego roku będą odbywać się raz w tygodniu i zostaną umieszczone bezpośrednio przed lub po obowiązkowych zajęciach. Wyjątkiem będą klasy, gdzie wszyscy uczniowie uczestniczą w religii lub etyce. Dodatkowo szkoły mają możliwość tworzenia międzyklasowych grup dla klas, w których mniej niż siedem osób wybiera religię.

W zakresie wychowania fizycznego MEN planuje wprowadzenie nowych elementów do programu nauczania. Uczniów klas I-III czekają testy sprawnościowe, a starsi uczniowie, z klas VII-VIII, będą mieli okazję zapoznać się z ćwiczeniami stosowanymi podczas rekrutacji do służb mundurowych. Zmiany obejmują też klasy sportowe, których minimalna liczebność zostanie zmniejszona do 14 uczniów.

Wsparcie dla uczniów ze specjalnymi potrzebami

Od 2025 roku MEN wprowadzi tzw. ocenę funkcjonalną dla uczniów z autyzmem oraz innymi niepełnosprawnościami intelektualnymi i sensorycznymi. Ocena ta, tworzona we współpracy nauczycieli, psychologów i rodziców, ma lepiej uwzględniać indywidualne potrzeby uczniów. Nowe przepisy mają także ułatwić dostęp do specjalistycznego wsparcia w placówkach niepublicznych poprzez zatrudnienie psychologów czy logopedów.

Zmiany te stanowią krok w kierunku bardziej zindywidualizowanego podejścia do edukacji i dostosowania jej do potrzeb współczesnego świata. Jednak ich skuteczność zależeć będzie od właściwego wdrożenia i akceptacji ze strony wszystkich uczestników procesu edukacyjnego.